پاسخ: مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی ضرورت دارد بر مبنای قالب کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM اقدام به روند Filmless بنمایند.لطفا مراحل زیر را پیگیری نمایید: سیستم عامل ویندوز تا این مقطع تصاویر دیجیتال با فرمت دایکام را نمی شناسد و برای باز کردن فایل های تصاویر با فرمت دایکام ضرورت دارد از یک نمایشگر دایکام DICOMViewerاستفاده نمایید.(بر روی سی دی یا دی وی دی که در مراکز تصویربرداری پزشکی به بیمار ارایه می شود ، این نرم افزار موجود است و با آن نرم افزار می توانید تصاویر دارای فرمت دایکام DICOM و کدهای جهانی هدر Header را مشاهده نمایید. مدیران مراکز تصویربرداری همانطور که می توانند با این روش به کدها دسترسی داشته باشند ، بیمار یا هر فرد دیگری هم می توانند به اطلاعات این کدها را مورد بررسی قرار بدهند و در این حالت اگر کدهایی پیدا نمایند که نشان دهنده این باشد که دستگاه برای خدمات فقط فیلم رادیوگرافی تنظیم شده ، مدیران چه جوابی برای این عملکردشان دارند؟) مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی به این مورد توجه نمایند که وقتی بر روی سی دی یا دی وی دی تصاویر دایکام DICOM و کدها جهانی هدر Header را در اختیار بیمار قرار می دهید در حقیقت سندی از عملکرد آن مرکز تصویربرداری پزشکی می باشد.
پاسخ: شناسه های منحصر به فرد (UID) قابلیت شناسایی منحصر به فرد طیف گسترده ای از موارد را فراهم می کند. آنها منحصر به فرد بودن را در کشورهای مختلف، سایت ها، فروشندگان و تجهیزات تضمین می کنند. برای نمونه کد جهانی هدر 0002:0002 و 0008:0016 که دارای ارزش UI می باشند ملاحظه نمایید اگر در آیتم Code=364 ملاحظه گردد ، نشان دهنده این است که دستگاه در ایران نصب و راه اندازی گردیده است و در غیر آن دستگاه در کشوری که کد آن مشخص گردیده نصب می باشد.برای نمونه در این کد جهانی مشخص می کند که دستگاه در یک مرکز تصویربرداری در کشور انگلیس نصب می باشد و 1.2.826.0.1.3680043.10.1289 و این کد 1.2.276.0.1.3680043.10.1289 در مرکز تصویربرداری در کشور آلمان و این کد 1.2.392.0.1.3680043.10.1289 در مرکز تصویربرداری در کشور ژاپن و این کد 1.2.840.0.1.3680043.10.1289 در مرکز تصویربرداری در کشور آمریکا نصب می باشد. (لطفا کد یونیک جهانی را در دستگاه تصویربرداری مرکز خودتان را مورد ارزیابی قرار بدهید و مشخص نمایید که آیا دارای کد یونیک 364 می باشد ، در غیر این صورت شما نباید در قالب سی دی یا دی وی دی به بیمار خدمات می دادید ، و صرفا باید از فیلم رادیولوژی جهت خدمات به بیمار استفاده نمایید)!
پاسخ: کمپانی ارایه دهنده دستگاه تصویربرداری پزشکی پروتکل های اجرایی برای عملکرد دستگاه را در قالب کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM فعال می نماید ، لذا به دلیل اینکه این کدها تایپ 1 یا 1C باید دارای مقدار باشند ، ضرورت دارد شاخص ها پروتکل ها فعال گردند و کدها تایپ 2 و 2C که در رابطه با دموگرافی بیمار می باشد ، از طرف مدیریت مرکز تصویربرداری پزشکی در اختیار کارشناسان کمپانی قرار می گیرد تا آن کدها هم فعال شوند. بنابراین مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی پس از فعال نمودن کدها توسط کمپانی ارایه دهنده دستگاه ها ، می توانند بیان داشته باشند که آن مرکز ، آماده خدمات Filmless می باشد. ه آیا برای اپراتورها آن مرکز تصویربرداری دوره آموزشی تصاویر دیجیتال پزشکی دارای فرمت دایکام DICOM و گرامر کدها جهانی هدر Header را تدوین نموده اید؟
پاسخ: کمپانی ارایه دهنده دستگاه تصویربرداری پزشکی از مدیریت مرکز تصویربرداری متقاضی می شود که کدام کد هدر فرمت دایکام برای تایپ 2 و 2C را فعال نماید. (کدها تایپ 2 و 2C در رابطه با دموگرافی بیمار می باشند و مدیریت مرکز تصویربرداری پزشکی این کدها را در اختیار کمپانی برای فعال کردن ، قرار می دهد ). شما در دیکشنری کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM مشاهده می نماید که تعداد زیادی کد 2 و 2C موجود و است و مدیر مرکز تصویربرداری باید کدهایی که کارشناسان تصویربرداری درمان دانشگاه علوم پزشکی و شرکت های بیمه درمانی اعلان می نمایند را درخواست فعال کردن از کمپانی نمایند. برای نمونه بیمه درمانی X درخواست می نماید که شغل بیمار (0010,2180) باید مشخص گردد و بیمه درمانی Y درخواست می کند که وضعیت حاملگی بیمار (0010,21C0) مشخص گردد و شاید دیگر بیمه ها آیتم های دیگری در رابطه با تایپ کد 2 و 2C داشته باشند. لذا مدیریت مراکز تصویربرداری کدها هدر Header تایپ 2 و 2C متقاضی را به کمپانی داده و درخواست فعال نمودن آن ها می نماید. لازم به توضیح می باشد که کدهای تایپ 2 و 2C که شامل دموگرافی بیمار و چند کد تایپ 1 توسط پرسنل بخش تصویربرداری در قالب HL7 برای دستگاه ارسال می گردد و اپراتور نقش نظارتی بر آن کدها را دارد. آیا مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی ، کدها مورد نیاز هدر Header تایپ 2 و 2C فرمت دایکام DICOM از درمان دانشگاه علوم پزشکی و شرکت های بیمه درمانی درخواست و در اختیار کارشناسان کمپانی دستگاه قرار دادند ؟ اگر این اقدام صورت نگرفته است با چه مجوزی فیلم رادیولوژی را حذف و در قالب سی دی یا دی وی دی به بیمار خدمات Filmless ارایه می نمایید!
پاسخ: ضرورت دارد مدیران مراکز تصویربرداری ، قبل از راه اندازی دستگاه تصویربرداری با هدف حذف فیلم رادیولوژی Filmless دوره آموزشی برای اپراتورهای دستگاه ها تصویربرداری و مهندسین بخش فنی و IT برگذار نمایند. برای مقایسه ارزشمند بودن خدمات اپراتورها و بخش فنی دستگاه ها تصویربرداری می توان حرکت در فضای دو بعدی را با حرکت در فضای سه بعدی مقایسه نمود .در تمام مراکز تصویربرداری پزشکی که تغیر کاربری از فیلم رادیولوژی به تصاویر دیجیتال با فرمت دایکام DICOM در قالب Filmless صورت گرفته است بر گذاری دوره های آموزشی برای اپراتورها و بخش فنی توسط مدیران مراکز تصویربرداری صورت گرفته است.
پاسخ: اپراتور دستگاه های تصویربرداری پزشکی مسئول کدهای جهانی گروه زوج هدر Header فرمت دایکام DICOM می باشند و مسئولیت گروه فرد کدها به عهده بخش فنی می باشد. کمپانی های تولید کننده دستگاه های تصویربرداری پزشکی ، دستگاه را در کارخانه برای خدمات فیلم رادیولوژی تنظیم می نمایند و در مکان تصویربرداری پزشکی نصب دستگاه بر اساس درخواست مدیریت مرکز تصویربرداری برای تغیر کاربری از فیلم رادیولوژی به خدمات تصاویر دیجیتال دارای فرمت دایکام DICOM با هدف Filmless صورت می گیرد ، در این مقطع کمپانی ارایه دهنده دستگاه ، کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM تصاویر دستگاه را تنظیم و فعال می نماید. این کدها در قالب HL7 به تصاویر با فرمت دایکام DICOM آزمون بیمار متصل می باشند و مشخص می نمایند که دستگاه دارای چه استانداردی می باشد. اپراتورها بر اساس ارزیابی ارزش ها VR=Value Representation داده ها در دسکتاپ دستگاه وارد می نمایند و به صورت اتومات مقادیر ارایه شده توسط اپراتور در کنار کدهای جهانی هدر Header به تصاویر در قالب HL7 متصل می گردد و اپراتور مسئول تمام کدهای گروه زوج می باشد. برای نمونه وزن بیمار در گروه زوج توسط اپراتور مشخص می گردد و در گروه فرد وزن بیمار ، در مورد شاخص فنی می باشد . لطفا به این نمونه کدها توجه نمایید: وزن بیمار برای اپراتور در قالب کد گروه زوج (0010,1030) ارایه می گردد و در مقابل این کد ، اپراتور باید وزن بیمار بر اساس kg ارایه بدهد و کد گروه فرد (0013,0031) هم در رابطه با وزن بیمار است اما در مقابل این کد وزن مورد تایید بر روی تخت بیمار مورد نظر می باشد . مثلا برای بیمار تا وزن 140 کیلوگرم دستگاه تنظیم می گردد تا عملکرد داشته باشد و بخش فنی به اپراتور اعلام می نماید بیش از این وزن بیمار ، دستگاه عملکرد نخواهد داشت.
پاسخ: اگر فردی در زمانی که دستگاه برای خدمات بر روی فیلم رادیولوژی تنظیم شده باشد از اپراتور پرسش نماید ، آیا شاخص های فنی دستگاه تصویربرداری کالیبره می باشد ؟ پاسخ اپراتور این است که از بخش فنی پرسش نماید. اما در هنگامی که دستگاه برای خدمات تصاویر دیجیتال با فرمت دایکام DICOM در قالب Filmless تنظیم شده باشد کدهای گروه زوج (0018,1200) & (0018,1201) تاریخ و زمان دقیق کالیبره را در اختیار اپراتور قرار می دهد. البته این تارخ و زمان توسط دستگاه ارایه می شود (اپراتور حق ندارد وقتی دستگاه از حالت کالیبره خارج شده ، اقدام به آزمون نماید). توجه بفرمایید که طراحان کدها جهانب هدر Header فرمت دایکام DICOM عمدا تاریخ و زمان کالیبره را در گروه زوج ( اپراتور مسئول آن می باشد) قرار دادند. وقتی اپراتور در قالب تصاویر با فرمت دایکام DICOM بر روی سی دی یا دی وی دی به بیمار خدمات می دهد در حقیقت اعلان می نماید که کد کالیبره را چک نموده و دستگاه کالیبره می باشد؟ به دلیل عدم نظارت کارشناسان تصویربرداری پزشکی معاونت درمان بر این عملکرد اپراتور و عدم نظارت شرکت ها بیمه به این روند و پرداخت خدمات بر اساس تعرفه فیلم رادیولوژی ، لذا مشاهده می شود که برای این کدها نظارتی صورت نمی گیرد.(اپراتور به این مورد توجه نماید: ارایه خدمات توسط سی دی یا دی وی دی به بیمار می تواند روزی مورد ارزیابی قرار گیرد)!
پاسخ: بخش فنی و مهندسین IT در مراکز تصویربرداری پزشکی مسئول کدهای گروه فرد دایکام DICOM میباشند و این کدهای هدر Header فرمت دایکام به آن ها کمک در تشخیص سریع در عیب یابی Troubleshooting می نماید. بررسی دو نوع زوج و فرد در گروه اجزای داده ها در کده جهانی هدرHeader تصاویر پزشکی با فرمت دایکام DICOMشماره گروه ها زوج در هدر Headerمانند:(,زوج), (ggggeeee,), (0004,eeee), (0006,eeee) , &—————شماره گروه ها فرد در هدرHeader مانند :(0001,فرد), ( ggggeeee), (0005,eeee), (FFFF,eeee), &—————
پیشنهاد می نمایم برای آشنایی با مبانی تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM و کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM به این کتاب رجوع نمایید.
قابل توجه مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی : برای تغیر کاربری و حذف فیلم رادیولوژی ، ضرورت دارد در اولین مرحله ، تنظیم کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM دستگاه تصویربرداری صورت پذیرد.(شرکت های بیمه درمانی با استفاده از نرم افزار نظارتی ، بر اساس کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM هزینه خدمات را پرداخت می نمایند).
دستورالعمل وزارت بهداشت برای حذف فیلم رادیولوژی و خدمات تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM به هدف Filmless شدن مراکز تصویربرداری پزشکی از سال 1400
پیشنهاد می نمایم برای آشنایی با مبانی تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM و کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام به این کتاب رجوع نمایید.