پاسخ: کدهای جهانی هدرHeader تصاویر دیجیتال پزشکی دارای فرمت دایکامDICOM دارای گروه 0010 شاخص های دموگرافی بیمار را مشخص می نماید. الزامی می باشد که اپراتور مقدار را بر اساس پروتکل وارد نماید.(TYPE 2 و می تواند در مقطع اضطراری مقدار نداشته باشد ، اما در نهایت باید تکمیل گردد.) ضرورت دارد این کدها هنگام نصب وراه اندازی توسط مدیر مرکز درمانی مشخص و در اختیار کارشناسان کمپانی ارایه دهنده دستگاه قرار گیرد و در سیستم فعال شوند.(مدیر مراکز تصویربرداری پزشکی از کارشناسان درمان دانشگاه علوم پزشکی و کارشناسان بیمه درمانی درخواست عناوین دموگرافی ضروری بیمار را می نمایند و مدیران مراکز تصویربرداری با استفاده از دیکشنری ارایه شده از طرف استانداردها دایکام DICOM اقدام به تهیه کدها جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM برای ارایه به کارشناسان کمپانی دستگاه ، برای فعال نمودن در سیستم را می نمایند).
پاسخ : برای نمونه (0010،1010) تایپ 2 می باشد و عملکرد آن در صورت نیاز به کد ملی بیمار این کد باید فعال گردد (در صورتیکه شرکت های بیمه درمانی اعلام نمایند که کد ملی بیمار باید در قالب کدها جهانی هدرHeader فرمت دیکام DICOM مشخص گردد ، ضرورت دارد این کد فعال گردد)، نمونه دیگر (0010،1030) تایپ 2 می باشد و در صورتیکه وزن بیمار به هر دلیلی باید مشخص گردد از این کد استفاده می شود. کد جهانی بسیار مهم: (0010،4000) تایپ 2 می باشد و ضرورت دارد این کد جهانی هدر Header فرمت دیکام DICOMفعال باشد و در صورتیکه اپراتور هر عملکرد غیر استاندارد را در رابطه با بیمار مشاهده نماید باید در مقابل ابن کد آن را قید بنماید.(توجه: کد (0010,4000) بسیار مهم می باشد . در صورتیکه اپراتور شرایطی مشاهده نماید که خارج از استاندارد باشد ، ضرورت دارد در مقابل این کد شرایط را ارایه دهد. برای مثال : اگر به هر دلیلی بیمار تشنج و یا حرکات غیر ارادی داشته باشد و این حرکات در گرفتن تصویر ایجاد اختلال نماید ، اپراتور در مقابل این کد شرایط بیمار را مشخص می نماید. مثال دوم: اگر در پروتکل اعلان شده که باید X مقدار اشعه بیمار داده شود و به دلیل چاقی بیش از حد بیمار ، اپراتور تصمیم می گیرد 1+X مقدار اشعه به بیمار بدهد ، ضرورت دارد در مقابل کد (0010,4000) این مورد را ارایه بدهد).مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی ضرورت دارد از کمپانی ارایه دهنده دستگاه ، بخواهند که این کد (0010,4000) را در سیستم فعال نمایند .
پاسخ: مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی به این نکته توجه داشته باشند که کدهای تایپ 2 دقیقا برای ثبت دقیق دموگرافی بیمار می باشند و اگر کدهای دموگرافی تایپ 2 بیمار دارای مقدار نباشد ، پرداخت خدمات صورت گرفته توسط شرکت های بیمه درمانی انجام نمی شود.(لازم به توضیح می باشد که کدها جهانی هدر Header تصاویر دیجیتال با فرمت دایکام DICOM می تواند در هنگام آزمون Null یا مقدار نداشته باشد برای نمونه بیمار بر اثر تصادف به صورت اورژانس ، نیاز به سی تی اسکن دارد و بیهوش می باشد و بیمار همراه هم ندارد بنابرای نام بیمار در هنگام آزمون مشخص نمی باشد . اما پس از آزمون وقتی بیمار به هوش آمد و یا اطرافیان او مشخصات بیمار را اعلام نمودند ، تحت شرایط خاص با نظارت مدیر مرکز تصویربرداری و با مساعدت پکس ادمین ، اپراتور می تواند نام بیمار را وارد نماید (یا بر اساس ضوابطی که برای تکمیل اطلاعات دموگرافی بیمار که از طرف کارشناسان تصویربرداری پزشکی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشخص گردیده است)، ضرورت دارد در هنگام آزمون ، اپراتور مقابل کد 0010,4000 این مورد را ثبت نماید).
پاسخ: تفاوت اصلی تایپ 1 و تایپ 2 در این است که تایپ 1 باید مقدار داشته و نمی تواند Null باشد اما تایپ 2 می تواند مقدار نداشته باشد. برای نمونه اگر کد (0010:2000) = Medical Alert فعال باشد و بیمار هیچ گونه اخطار پزشکی ، برای نمونه: بیمار دیابت و یا فشار خون نداشته باشد ، اپراتور هیچ مقداری را وارد نمی نماید.مثال دوم: شرکت های بیمه درمانی اعلام می دارند که کد جهانی هدر Header فرمت دایکام 0010:1080 = Military Rank باید فعال باشد. آن مرکز ، این کد را برای نظامیان مورد استفاده قرار می دهد و اگر یک نظامی مورد آزمون قرار گرفت باید اپراتور دستگاه ، درجه نظامی بیمار را مشخص نماید و برای غیر نظامیان این کد مقدار ندارد. در مرحله تغیر کاربری و خدمات Filmless ضرورت دارد مدیران مرکز تصویربرداری کدهای تایپ 2 را اعلان نمایند. (مراکز تصویربرداری پزشکی در جهان ، کدهای جهانی تایپ 2 و 2C را در نرم افزاری در استیشن تصویربرداری توسط پرسنل استیشن تکمیل و سپس برای دستگاه در قالب HL7 ارسال می نمایند و اپراتور دستگاه بر آن عملکرد نظارت دارد)
قابل توجه مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی : برای تغیر کاربری و حذف فیلم رادیولوژی ، ضرورت دارد در اولین مرحله ، تنظیم کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM دستگاه تصویربرداری صورت پذیرد.(شرکت های بیمه درمانی با استفاده از نرم افزار نظارتی ، بر اساس کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM هزینه خدمات را پرداخت می نمایند).
دستورالعمل وزارت بهداشت برای حذف فیلم رادیولوژی و خدمات تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM به هدف Filmless شدن مراکز تصویربرداری پزشکی از سال 1400
پیشنهاد می نمایم برای آشنایی با مبانی تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM و کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام به این کتاب رجوع نمایید.