پرسش: شاخص های ارزشمند کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM چیست؟
پاسخ: وقتی از فیلم رادیوگرافی استفاده می شود اطلاعات اندکی بر روی فیلم رادیوگرافی مشاهده می شود. حدودا (8 الی 16 آیتم) ، در صورتیکه نیاز برای مشاوره با مراکز دیگر جهت درمان بیمار باشد ، آن اطلاعات بر روی فیلم رادیولوژی کافی نمی باشد. یکی از ارزش های هدر Header فرمت دایکام DICOM در اطلاعات با ارزشی می باشد که در قالب کدهای جهانی هگزادسیمال تحت عنوان هدر Header به تصاویر با فرمت دایکام DICOM متصل می باشند و می توانند در ارتباطات از آن داده ها استفاده نمایند.
پرسش:آشنائی مقدماتی با هدر Header فرمت دایکام DICOM برای مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی
پاسخ: تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM دارای قالب img.* که از جنس تصویر وقالب hdr .*که از جنس متن بوده که اطلاعات متنی از دو بخش شامل گروه (Group) و المنت (Element) شکل می گیرند.
تصاویر دیجیتال پزشکی دارای فرمت دایکام:
تصاویر دیجیتال پزشکی در قالب img .* + اطلاعات بالینی و دموگرافی بیماردر قالب هد hdr.*
پرسش: هدر Header فایلهای دایکام DICOM از چه شاخص هایی ساخته شده است؟
پاسخ: هدر Header فایلهای دایکام DICOM از هشت عدد یا حرف در دو گروه چهار تائی از نوع هگزاد سیمال 0123456789ABCDEF تشکیل میگردد. چهار عدد یا حرف اول گروه ها را مشخص میکند و باید از نوع هگزا د سیمال باشد. چهار عدد یا حرف دوم المنت ها را مشخص میکند و باید از نوع هگزا دسیمال باشد.
پرسش: کدهای جهانیHeader هدر فرمت دایکام DICOM از چند قسمت تشکیل گردیده است؟
پاسخ: قالب هدر از دو قسمت شامل گروه و المنت (gggg,eeee) تشکیل گردیده است.
1- گروه از چهار حرف و یا عدد تشکیل میشود و عملکرد‌ها را طبقه‌بندی میکند. برای نمونه گروه (0020,gggg) دموگرافی بیمار برای نمونه (0010,0020) آی دی بیمار را نشان می‌دهد.
2- المنت هم از چهار حرف و یا عدد تشکیل میشود و داده‌های گروه‌ها را مشخص میکند. برای نمونه (gggg,0040) که چهار عدد اول گروه را نشان می‌دهد و چهار عدد دوم المنت را که برای نمونه کد جهانی جنس بیمار (0010,0040) را مشخص میکند.
پرسش: آیا مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی برای حذف فیلم رادیولوژی با هدف Filmless شدن ، اقدام به تهیه کد یونیک جهانی UID نموده اند؟ برای تنظیم کدهای جهانی هدر Header تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM به کدهای جهانی یونیک UID =Unique Identifiers نیاز دارید.(تهیه کد جهانی یونیک UID در وظایف مدیر مرکز تصویربرداری پزشکی می باشد و اپراتور دستگاه نقشی برای تهیه آن ندارد.)
پاسخ: در صورتیکه مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی فاقد کد جهانی یونیک UID برای تغیر کاربری از فیلم رادیولوژی به تصاویر دیجیتال با فرمت دایکام DICOM با هدف Filmless باشند ، نمی توانند بدون داشتن کد یونیک ، خدمات Filmless بدهند. برای آشنایی بیشتر با UID به این موارد توجه بفرمایید. قالب ساختاری UID ملاحظه میشود: (example:)(1.2.364.xxxxx.3.152.384.2.28.189436474 ) در این مثال:
عدد 1– ISO در ریشه Root است . عدد 2–ANSI بدنه عضو را شناسایی می کند و در ریشه Root است عدد 3– 364 کد کشور(اگر دستگاه در ایران نصب و راه اندازی شده باشد الزاما این کد 364 باید مشخص گردد) و در ریشه Root است و عدد xxxxx (برای ANSI) سازمان خاص را شناسایی می کند. (تخصیص داده شده توسط ANSI) و در ریشه Root است . در این مثال دو جزء اول پسوند Suffix مربوط به شناسایی دستگاه است: عدد 3 نوع دستگاه تعریف شده توسط سازنده و در Suffix است. عدد 152 شماره سریال تعریف شده توسط سازنده و در Suffix است. و چهار جزء باقی مانده از پسوند Suffix مربوط به شناسایی تصویر است: 384 شماره مطالعه و عدد 2 شماره سری و عدد 28 شماره تصویر و 189436474 تاریخ و زمان رمزگذاری شده ثبت تصویر و در Suffix است.
پرسش: چرا شرکت های بیمه درمانی برا ی پرداخت هزینه صورت گرفته از کدهای جهانی هدر Header تصاویر دیجیتال دارای فرمت دایکامDICOM جهت تدوین نرم افزارهای نظارتی در تصویربرداری دیجیتال پزشکی استفاده می نمایند؟
پاسخ: اکثر کدهای جهانی هدر Header تایپ 1 و 1C تصاویر دیجیتال پزشکی دارای فرمت دایکام DICOM توسط دستگاه ساخته می شوند و تعداد اندکی تنظیم کدها هدر Header در تصاویر دایکام DICOM توسط اپراتور ارایه می گردد . اما کدهای تایپ 2 و 2C که شامل دموگرافی بیمار می شود توسط اپراتور (البته عملکرد درست در این است که توسط پرسنل بخش تصویربرداری در RIS در قالب HL7) نوشته و برای دسکتاپ سیستم ارجاع شود که توسط نرم افزار نظارتی شرکت های بیمه مورد ارزیابی قرار می گیرد برای نمونه شاخص هایی که در قالب کدهای جهانی به تصاویر دیجیتال متصل می باشند: 1- اطلاعات دموگرافی بیمار 2- پروتکل هایی که اپراتور دستگاه تنظیم می نماید. 3-تاریخ و زمان کالیبره بودن دستگاه 4 – عمق رنگ خاکستری و تعداد پکسل های تصویر 5 – محل آزمون مورد انتخاب اپراتور 6- مشخصات پزشک ارجاع دهنده و محل درخواست آزمون7- تعداد کد جهانی که در این فرآیند برای هر گروه کاری نقش دارند ، متفاوت می باشند.
پرسش: چگونه مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی میتوانند به تمامی کدهای جهانی تصاویر دیجیتال پزشکی دسترسی داشته باشند؟
پاسخ : دیکشنری کدهای جهانی هدر تصاویر دیجیتال دارای فرمت دایکام دارای گروه زوج هر سال توسط NEMA = National Electrical Manufacturers Association ارایه می گردد. (چند هزار کد دارای گروه زوج توسط دیکشنری برای 34 گروه کاری ، دارای تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM ارایه می گردد و کد ها جهانی هدر تصاویر دیجیتال پزشکی دارای فرمت دایکام در گروه کاری فرد توسط کمپانی سازنده دستگاه ارایه می گردد. در هنگام نصب و راه اندازی دستگاه با هدف حذف فیلم رادیولوژی و خدمات Filmless ضرورت دارد ، مهندسین آن مرکز تصویربرداری با این کدها گروه فرد آشنایی کامل داشته باشند. کدها گروه فرد در خدمات فنی و Troubleshooting کمک بسیار زیادی به بخش تعمیرات می نمایند. )
مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی: لطفا با دیکشنری کدها جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM آشنا شوید.
پرسش: آیا در هنگام تغیر کاربری از فیلم رادیولوژی به خدمات Filmless ضرورت دارد که ترتیب بایت Little Endian یا ترتیب بایت Big Endian مشخص گردد؟
پاسخ: یکی دیگر از اجزای رمزگذاری یک مجموعه داده که باید در هنگام نصب و راه اندازی با هدف Filmless مشخص گردد، ترتیب بایت است. ترتیب بایت Little Endian به صورت زیر تعریف می شود: در یک عدد دودویی متشکل از چندین بایت (مثلاً یک مقدار صحیح بدون علامت 32 بیتی، شماره گروه، شماره عنصر و غیره)، ابتدا بایت کم اهمیت باید رمزگذاری شود. با بایت های باقیمانده به ترتیب اهمیت کدگذاری شده است. در یک رشته کاراکتری متشکل از چندین کد تک بایتی 8 بیتی، کاراکترها به ترتیب وقوع در رشته (از چپ به راست) کدگذاری می‌شوند. ترتیب بایت Big Endian به صورت زیر تعریف می شود: در یک عدد باینری متشکل از چندین بایت، مهم‌ترین بایت ابتدا باید کدگذاری شود. با بایت های باقیمانده به ترتیب اهمیت کدگذاری شده اند. در یک رشته کاراکتری متشکل از چندین کد تک بایتی 8 بیتی، کاراکترها به ترتیب وقوع در رشته (از چپ به راست) کدگذاری می‌شوند.(در صورتیکه دستگاه دارای سیستم عامل ویدوز یا اپل باشد ، ضرورت دارد مطالب فوق در هنگام راه اندازی برای سیستم طراحی گردد).
تماس با ما:
همراه: 09121095742
ایمیل: kavehyoussefi@gmail.com
هدف از طراحی سایت: مشاوره به مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی برای تغیر کاربری و حذف فیلم رادیولوژی جهت خدمات تصاویر دیجیتال دارای فرمت دایکام DICOM 3.0 Lossless و Filmless شدن مراکز تصویربرداری پزشکی.
قابل توجه مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی : برای تغیر کاربری و حذف فیلم رادیولوژی ، ضرورت دارد در اولین مرحله ، تنظیم کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM دستگاه تصویربرداری صورت پذیرد.(شرکت های بیمه درمانی با استفاده از نرم افزار نظارتی ، بر اساس کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM هزینه خدمات را پرداخت می نمایند).
چرا مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی ، دستورالعمل وزارت بهداشت برای حذف فیلم رادیولوژی و خدمات تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM به هدف Filmless شدن مراکز تصویربرداری پزشکی که از سال 1400 اعلام نموده است را اجرای نمی نمایند؟
دستورالعمل وزارت بهداشت برای حذف فیلم رادیولوژی و خدمات تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM به هدف Filmless شدن مراکز تصویربرداری پزشکی از سال 1400
مقدمه ای بر مبانی تصویربرداری دیجیتال پزشکی تالیف: کاوه یوسفی
پیشنهاد می نمایم برای آشنایی با مبانی تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM و کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام به این کتاب رجوع نمایید.