پاسخ: کدهای جهانی هدرHeader تصاویر دیجیتال پزشکی دارای فرمت دایکامDICOM دارای پنج نوع Type می باشند.
TYPE 1 اکثر کدها تایپ 1 توسط دستگاه تولید می شوند و تعداد اندکی توسط اپراتور باید ارایه گردد و کدها تایپ 1 الزاما باید دارای مقدار باشند.
TYPE 1C کدها تایپ 1C مشروط می باشند و در رابطه با شاخص های تصویر میباشد و باید دارای مقدار باشند.
Type 2 کدهاتایپ 2 شامل دموگرافی بیمار بوده و توسط اپراتور وارد سیستم می شوند و می تواند در مرحله اورژانسی Null و بعدا تکمیل گردد.
Type 2C کدها تایپ 2c مشروط می باشد و توسط اپراتور وارد سیستم می شوند .
Type 3 کدها تایپ 3 اختیاری می باشد و بر اساس نیاز به کدها اضافه می شود.
آیا اپراتورهای دستگاه ها تصویربرداری پزشکی آشنایی کامل با تایپ کدهای جهانی هدرHeader تصاویر دیجیتال پزشکی دارای فرمت دایکامDICOM دارند ؟
پاسخ: بله تمام کدهای تایپ 1 باید مقدار داشته باشند و اکثر کدها هدرHeader فرمت دایکام DICOM توسط دستگاه در قالب HL7 به تصاویر متصل می باشند و تعداد اندکی کدهاجهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM، توسط اپراتور دستگاه وارد سیستم می شود (داده هایی که اپراتور در دسکتاپ دستگاه در قالب پروتکل صورت گرفته وارد می نمایند به صورت اتومات در قالب کدهای جهانی هدرHeader فرمت دایکام DICOM قرار می گیرد و قابل مشاهده می باشد!) و اگر برای سیستم پکس تصاویر با فرمت دایکام DICOM ارسال بنمایند ، برای مدت 7 الی10 سال باید در سرور سیستم پکس ذخیره و در صورت درخواست بیمار باید در قالب CD یا DVD به بیمار ارایه گردد. لطفا مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی به این مورد توجه داشته باشند که قبل از عملکرد اپراتور برای خدمات Filmless ، ضرورت دارد کدها جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM تایپ 1 و تایپ 1C ، باید در دسکتاپ دستگاه تصویربرداری پزشکی فعال شده باشند تا اپراتور بتواند در قالب Filmless داده ها را وارد نماید.
پاسخ: فونت مورد استفاده برای عناوین کدهای جهانی هدرHeader تصاویر دیجیتال پزشکی دارای فرمت دایکامDICOM دارای کد جهانی هدر 0008:0005 در محل نصب مشخص می گردد. از نوع TYPE 1 بوده و در هنگام نصب و راه اندازی دستگاه این کد مشخص می شود!!!)لازم به توضیح است که بر اساس انتخاب فونت استاندارد مورد تایید دایکام DICOM، اپراتور دستگاه باید در قالب آن فونت انتخاب شده داده ها را وارد نماید.(فونت فارسی تا کنون مورد تایید استاندارد جهانی دایکام قرار نگرفته است). پیشنهاد به مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی می نمایم از فونت ISO_IR 100 دارای 96 تعداد کاراکترها (Latin alphabet No. 1) یا ISO_IR 6 دارای 94 تعداد کاراکترها (Latin alphabet No. 2) استفاده نمایند. ضرورت دارد مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی به کارشناسان تصویربرداری پزشکی و کارشناسان شرکت های بیمه درمانی اعلام نمایند که کاراکترها فونت و تعداد کاراکتری که انتخاب نمودند با فونت نرم افزار نظارتی آن ها تطابق دارد؟
.
پاسخ: تمایز تایپ 1C با تایپ 1 در این می باشد که C به معنی Conditional یا شرطی می باشد.برای نمونه کد جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM در دستگاه سی تی اسکن تحت عنوان Window Center معادل (0028,1050) و کد جهانی هدر Window Width معادل (0028,1051) مشروط در سی تی اسکن کاربرد دارد و برای نمونه در ام آر آی چنین کدی مشاهده نمی شود.(تعداد کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM در قالب 1Cبسیار کم می باشند).
پاسخ: برای آشنایی با PN در ارزیابی ارزش های Value Representation = VR برای نمونه روش نوشتن نام خانوادگی و نام کوچک و نام دوم و پیشوند و پسوند را مشخص می نماییم. لازم به توضیح می باشد که آیتم ها باید توسط (هشتک = ^)از هم تفکیک شده باشند. شرکت ها بیمه درمانی در نرم افزار نظارتی اولین شاخص را نام خانوادگی در نظر می گیرند و برای تفکیک از هشتک استفاده می نماید و دومین شاخص را نام کوچک بیمار و باز هم از یک هشتک استفاده می شود و با هشتک بعدی اگر بیمار اسم مستعار داشته باشد و در هشتک بعدی در صورتیکه بیمار دارای پیشوند باشد آنرا لحاظ می نماید و در آخرین هشتک دنبال پسوند اگر بیمار داشته باشد در نظر می گیرد.(در صورتیکه اپراتور برای وارد کردن نام بیمار این ارزیابی را در نظر نگیرد ، نرم افزار نظارتی شرکت بیمه درمانی ، خطا می گیرد و به آن مرکز اعلان می نماید مشخصات بیمار قابل تطابق نمی باشد).(اگر تا کنون با مشکل مواجه نشده اید ، دلیل آن این است که شرکت ها بیمه بر اساس تعرفه فیلم رادیولوژی هزینه خدمات صورت گرفته را پرداخت می نمایند نه بر اساس قوانین Filmless بودن مراکز تصویربرداری پزشکی ).
پاسخ: نمونه کدهای جهانی هدر Header تصاویر با فرمت دایکام DICOM در هنگام نصب و راه اندازی با هدف Filmless از تایپ 3 به تایپ 1 بر اساس خواست مراکز بیمه درمانی و یا درمان دانشگاه ها درخواست می گردد ، شامل:
(0008,0080) نام انیستیتو (بیمارستان یا محلی که دستگاه در آن محل نصب می باشد).
(0008,1010) نام استیشن (برای مثال ممکن است که در آن مرکز تصویربرداری پزشکی چند دستگاه سی تی اسکن داشته باشید ، ضرورت دارد که نام استیشنی که دستگاه مورد نظر در آنجا نصب می باشد ، مشخص گردد).
(0008,0070) نام کارخانه تولید کننده دستگاه
(0008,1090) نام مدل دستگاهی که کارخانه تولید کرده است.(شرکت های بیمه درمانی از این کد استفاده می نمایند و مشخص می گردد که این مدل توان پروتکل به کار گرفته را دارد یا ندارد!!!!)
(0018,1020) مشخص کردن نسخه نرم افزاری که در دستگاه نصب می باشد (شرکت های بیمه درمانی با مشخصات این کد جهانی از قابلیت های نرم افزار مطلع می شوند. برای نمونه ، مقایسه نرم افزار کامپوتر با ویندوز 97 ونرم افزار ویندوز 11 که عملکردهای بسیار مختلفی دارند. )مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی به این مورد توجه داشته باشند که در خدمات با فیلم رادیولوژی نقش نرم افزار به اندازه خدمات در قالب تصاویر دیجیتال بافرمت دایکام DICOM مهم و کاربردی نمی باشد. لذا حتما نسخه نرم افزار را برای خدمات Filmless به روز رسانی نمایید. نمونه کدها جهانی ارایه شده ، برای آشنایی بیشتر مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی با کدها جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM می باشد.
پاسخ: نمونه کدهای جهانی هدر Header تصاویر با فرمت دایکام DICOM توسط دستگاه اپراتور ارایه می شود .
شامل: (0008,1030) در این کد ، که اپراتور مشخص می نماید ، مشخص می نماید که پزشک ارجاع دهنده چه قسمت از بدن بیمار را برای آزمون ، اعلام نموده است.
(0018,0015) در این کد ، اپراتور مشخص می نماید که چه قسمت از بدن بیمار را آزمون نموده است.
(0008,0090) در این کد ، اپراتور نام پزشک ارجاع دهنده را مشخص می نماید.
(0008,1070) در این کد ، نام اپراتور مشخص می گردد.
مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی ضرورت دارد که در نرم افزاری در قالب HL7 تهیه نمایند و در کنار نرم افزار RIS در استیشن بخش تصویربرداری نصب نمایند تا این کدها توسط پرسنل بخش تصویربرداری وارد نرم افزار و به صورت اتومات در دسکتاپ دستگاه وارد شود!!!!!!
قابل توجه مدیران مراکز تصویربرداری پزشکی : برای تغیر کاربری و حذف فیلم رادیولوژی ، ضرورت دارد در اولین مرحله ، تنظیم کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM دستگاه تصویربرداری صورت پذیرد.(شرکت های بیمه درمانی با استفاده از نرم افزار نظارتی ، بر اساس کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام DICOM هزینه خدمات را پرداخت می نمایند).
دستورالعمل وزارت بهداشت برای حذف فیلم رادیولوژی و خدمات تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM به هدف Filmless شدن مراکز تصویربرداری پزشکی از سال 1400
پیشنهاد می نمایم برای آشنایی با مبانی تصاویر دیجیتال پزشکی با فرمت دایکام DICOM و کدهای جهانی هدر Header فرمت دایکام به این کتاب رجوع نمایید.